Jan in MoskouIk moest naar Moskou om op bezoek te gaan bij een klant in Moskou. Ook had de verantwoordelijk business developer, Victoria, een kerst-party georganiseerd inclusief een zwitserse kaasfondue. Dus ik zeulen met al die zooi voor de kerstparty. In totaal was het 33 kg en ik moest op het vliegveld van Zürich voor het overgewicht bijbetalen. Het was een ietwat belachelijk transport, was het dan echt niet mogelijk om een party te organiseren met materiaal dat je in Rusland kon kopen. Nou ja, laat maar zitten. Op het vliegveld in Moskou, werd ik opgehaald door de chauffeur van het hotel. Hij reed in een zwarte Mercedes met geblindeerde ruiten, zodat men van buiten niet kan zien welke VIP er vervoerd wordt. Rond 9 uur 's avonds kwam ik aan in het hotel. Het hotel "Le Royal Meridien National" is een goed hotel. Het kost dan wel 270 dollar per nacht, maar daar kijg je dan ook wat voor. Een knipmes met hoge hoed op die de deur voor je openhoudt, een jochie dat je koffers voor je tilt en nog meer van dat soort diensten. Ik schreef in bij de receptie en gaf daar ook mijn paspoort af. In Rusland ben je verplicht om je bij de politie te melden en dat zou het hotel voor me doen. Bij het uitpakken van de bagage in mijn kamer bleek al gauw dat een van de twee fonduepannen het transport niet had overleefd en aan diggelen was. Gelukkig, was het maandagavond en het feestje was pas op donderdag. Ik zou de volgende dag wel uitzoeken waar je zo'n pan koopt in Moskou.
Jan bij de gebroken klok in het Kremlin De volgende morgen had ik eerst ontbeten, mijn e-mails en de powerpoint presentatie voor de klant voorbereidt. Om ongeveer half elf ging ik naar beneden. Eerst mijn paspooort ophalen. Daarna vroeg ik aan de concierge waar je in Moskou een pan voor zwitserse kaas-fondue kon kopen. Ik gaf haar 50 roebel en ze beloofde het uit te zoeken. Ik liep daar net weg en stond op het trappetje vlak bij de voordeur toen ik een oorverdovende knal hoorde. Ik struikelde van de schrik of van de drukgolf, ik weet het niet. Toen ik opstond was er veel stof en rook en de receptie en lagen alle ramen eruit. Het was geen gewoon glas, maar heel dik glas, misschien wel twee centimeter dik. Als de ontploffing een paar minuten eerder gebeurd was toen ik mijn paspoort ophaalde, dan had ik op die plek gestaan en al dat glas over me heen gekregen. Er kwam een keurig geklede heer de voordeur van het hotel binnen. In het sluisje, net na de voordeur waar het knipmes met hoge hoed stond zakte hij bewusteloos in elkaar. Hij bloedde hevig aan de buik en het bloed kwam langs zijn overhemd over zijn broekriem gulpen. Ik liep de receptie in in de richting van waar de explosie was gebeurd. De ruiten waren naar binnen toe gedrukt. Ze waren niet aan scherven, het waren nog steeds vrij grote platen glas. Daarbuiten zag ik een afschuwelijk tafereel. Ik keek op de achterkant van zo'n Mercedes die me de avond te voren naar het hotel had gereden. De auto stond helemaal tegen de gevel en de achterruit was kapot. Ik denk dat de auto door de ontploffing tegen de gevel van het hotel was gesmeten. Midden op het trottoir lag een lichaam dat niet meer bewoog. Ik ging er vanuit dat dat een dodelijk slachtoffer was. Er lagen diverse afgerukte lichaamsdelen op het trottoir. In de goot aan de straatkant, lag een man die nog leefde en om hulp zwaaide. Ik spreek de taal niet en wist ook niet of de plaats van de ontploffing veilig was. Bovendien was er genoeg personeel van het hotel aanwezig. Het verbaasde me dat niemand hem hielp. Of minstens een deken bracht om hem warm te houden. Maar goed, het pleit me niet vrij. Ik heb uiteindelijk ook niets gedaan. Ik heb hem daar laten liggen zwaaien, liggend in de sneeuw, in de vrieskou, in Moskou. Het was verbazingwekkend hoe snel er cameramensen waren. Werkelijk binnen een paar minuten al voordat er politie en ambulance was. Die moeten daar ergens vlakbij geweest zijn om iets te filmen. Er is daar altijd veel pers. De doema, het russische parlement, is aan de overkant van de straat. Ik heb geen foto's genomen van gewonde en dode mensen. Het leek me niet passelijk, bovendien waren er genoeg camera's en kan ik die foto's uit de krant halen.
Een foto uit de pers Ik wilde het niet meer zien en ben toen naar binnen gegaan. Eerst Naus bellen. De telefoon bleef maar rinkelen. Ze was er niet. Toen kreeg ik het restant van ons kapotte antwoordapparaat aan de lijn, ten minste de functies die het nog doen. Geen announcement, een piep en daarna slechts vijf seconden om iets in te spreken. Dat antwoordapparaat ga ik dus op verschrikkelijke wijze vernietigen als ik thuis ben. Toen haar mobieltje gebeld. Ook geen gehoor. Kreeg wel een voice mail systeem maar het heeft geen zin om een bericht achter te laten. Ook SMS sturen heeft geen zin. Ze weet waarschijnlijk niet eens hoe ze zulk soort berichten uit moet luisteren of moet lezen. Toen maar controleren hoe het met Victoria, mijn collega ging en ik zond haar een SMS.
Ik liep weer terug naar de voordeur. Inmiddels had de politie de straat afgezet. Ik belde Victoria en we besloten om zo gewoon mogelijk met het werkprogramma door te gaan. Ik zei dat we dan maar naar de klant moesten gaan want doordat de straat is afgezet hebben we meer tijd nodig: meer reistijd, meer tijd om een taxi te vinden .... enz. We liepen naar de deur, maar we konden er niet door. De man die daar was ingezakt werd inmiddels geholpen. Hij leefde nog, hij haalt het wel. We moesten door een andere deur naar buiten en daar was het erger. Er waren inmiddels meer slachtoffers die niet meer bewogen. Het dodental zal nog wel flink oplopen. We gingen weg, onder de linten door van de politie-afzetting, door het toestromend publiek weg op zoek naar een taxi. Vanuit de taxi nog meerdere keren Naus gebeld, maar ze was er niet. Daarna zo goed mogelijk de presentatie bij de klant gedaan. Uiteraard hebben we wel het verhaal uit moeten leggen en gezegd dat ik de mobiele telefoon niet uitzet want als mijn vrouw belt, dan wil ik vertellen dat ik nog leef. Twee keer belde de miep van personeelszaken. Volgens mij had ze in haar hoofd dat ik zo snel mogelijk naar huis moest komen om dan een psychiatrische behandeling te krijgen voor het verwerken van traumatische ervaringen. Ik heb haar nogmaals verteld dat ik bij de klant was en dat we het geplande programma zo gewoon mogelijk uitvoeren. Daarna belde Naus, ze had de bomexplosie op het nieuws gezien. Ze vond dat ik een goede beschermengel had. Toen we terugkwamen die avond bij het hotel, was de straat nog steeds afgezet. We kwamen binnen via een zij-ingang van het restaurant en dan door allerlei gangetjes naar het hotel. Van het hotel kreeg ik een fles met wodka. Dat zegt waarschijnlijk iets over hoe russen met dat soort ervaringen omgaan: simpelweg verzuipen in de wodka. De ruimte van de receptie was afgesloten en de receptie was tijdelijk in het kantoortje van de concierge. Daar zat het personeel met de jas aan. Doordat de ruiten in de receptie eruit lagen kregen ze het daar beneden niet warm gestookt. Overigens hadden de dames nog gewoon hun werk gedaan en was er een bericht voor me over waar je een kaas-fondue-pan kon kopen. Ook in het hotel was het leven dus gewoon verder gegaan.
Herstel van de gevel De volgende dag waren ze al volop aan het werk om de schade te herstellen. Het zou niet lang meer duren of er zou niks meer te zien zijn van de bomexplosie. Nabestaanden hadden foto's opgeplakt, kaarsjes aangestoken en bloemen neergelegd. Zes doden in totaal stond er in "The Moscow Times". De kaarsjes waren uitgewaaid. Er woei een koude vrieswind in Moskou. |
 |  |
| Foto's van en bloemen voor de overledenen | |
|---|---|